Göreme içerisinde alçı boyama tekniğine sahip sadece 36 adet farklı kilise bulunmakta. Herhangi bir vadi patikasına girdiğinizde bile, rastgele birçok şapel yada daha büyük dini yapılar görmeniz mümkün. Bizim tavsiye edebileceğimiz en çok ziyaret edilmesi gerekenler:
Durmuş Kadir Kilisesi
Göreme Kasaba’dan Uçhisar’a giden Uzundere vadisinde kasabanın son evlerinden hemen sonra sağ tarafta bulunan Durmuş Kadir Kilisesi ismini , kilisenin önündeki bahçenin sahibinin isminden almaktadır. Bazilika tipindeki bu kilisenin diğer kiliselerden farkı, kilisenin ortasındaki ambon denilen vaiz kürsüsüdür. Bu ambon, Kapadokya’daki kaya kiliselerinde korunmuş olan tek örnektir. Ana mekanda dörtgen sütunlarıyla inanılmaz etkileyici bir kilisedir, giriş bölümünde (narteks) duvarlara oyulmuş irili ufaklı çok sayıda yetişkin ve çoçuk mezarları vardır. Dönemin iki katlı kiliselerinin planı, kayaya uygulanmış bir örneğidir.Yapı uzun yıllar güvercinlik olarak kullanılması sayesinde iyi korunmuştur. Kabartma süslemelerinin en güzel örneklerine sahip olan bu kilise 6. ve 7. yüzyıllara tarihlenmektedir.
Yusuf Koç Kilisesi
Durmuş Kadir gibi Yusuf Koç Kilisesi de adını içinde bulunduğu bağın sahibinden almaktadır. Çapraz tonozlu, haç planlı, iki apsisli, dört sütunludur. Ancak sütunları kırılmıştır. II. yüzyıla tarihlenmektedir. Renkleri iyi korumuştur.
Kilisenin banileri, kilisede farklı yerlerde resmedilmiş, karı-koca ve asker kiyafetli oğullarıdır.
Kilise stil olarak Zemi vadisindeki Saklı Kiliseye çok benzemektedir.
El Nazar Kilisesi
Göreme-Açık Hava Müzesi yolunun sağındaki vadide, yoldan yaklaşık 800 m. uzaklıkta El Nazar vadisindedir. Bir peribacası içine oyulmuş El Nazar Kilisesi, ‘T’ planlı, haç kolları beşik tonozludur Ana apsis haç kollarının birleştiği merkez mekana açılır. Zeminin tamamı ve apsisin bir kısmı tahrip olmuştur Son yıllarda çok başarılı bir onarım geçiren kilise yeni haliyle ziyarete açılmıştır. Sahneleri kronolojik olarak birbirini takip etmekte olan kilise 10.yüzyılın sonlarına tarihlenmektedir.
Sahneleri: Müjde, Ziyaret, Doğum, Üç müneccimin tapınması, Mısır’a kaçış, İsa’nın mabede takdimi, Elizabeth’in takip edilişi, Vaftiz, Lazurus’un diriltilmesi, Başkalaşım, Kudüs’e giriş, İsa çarmıhta, İsa’nın cehenneme inişi, İsa’nın göğe çıkışı ve madalyonlar içinde aziz portreleri.
Saklı Kilise
Zemi Vadisinin sol tarafında çok sarp bir yamaçta bulunan kilisenin girişi yıkılmış olduğundan ancak i1957 yılında bulunmuştur, bu nedenleı Saklı Kilise adı verilmiştir. Enlemesine dikdörtgen planlı, ana mekan iki sütun ve üç kemerle ikiye ayrılmıştır. Üç apsislidir. Düz tavan haçlarla ve geometrik süslemelerle dekore edilmiştir. Kiliseyi süsleyen resimler sıva üzerine değil, doğrudan ana kaya üzerine yapılmıştır. Kilisenin etrafında bulunan boyalı bez parçalarının yapılan analizler sonucunda kilisenin boyanmasında fırça yerine kullanıldığı anlaşılmıştır. Kilise resimleri, Yusuf Koç Kilisesi resimleriyle benzerlikler göstermektedir, Kilise, 11.yüzyılın ikinci yarısına tarihlenmektedir.
Sahneleri: Deesis(Dua sahnesi), Meryem’e Müjde, İsa’nın Doğumu, İsa’nın mabede takdimi, Vaftizci Yahya’nın górevlendirilmesi,İsa’nın Vaftizi, Başkalaşım, İsa çarmıhta, Meryem’in ölümü (Koimesis) ve aziz tasvirleri.
Meryem Ana (Kılıçlar Kuşluk) Kilisesi
Kilisenin esas girişi çökmüştür, şu an kullanılan giriş çok basık ve çok dar koridor biçimindedir. Ziyarete kapalıdır. Ziyaret için Göreme Açık Hava Müzesi yetkililerine başvurulması gerekmektedir.
Tokalı Kilisenin arkasındaki sırtta, Göreme Açık Hava Müzesi’ne yaklaşık 250 m. uzaklıkta, Kılıçlar Kilisesi’nin güneyindeki dik yamaçta yer alır. Nef, enlemesine dikdörtgen planlı, farklı genişlik ve yükseklikteki iki beşik tonozla örtülüdür. Kilise aziz figürleri ve İncil’den sahneler içermektedir.
Meryem Ana Kilisesi, II. yüzyılın birinci yarısına tarihlenmektedir.
Sahneleri: Deesis, Beytüllahim’e yolculuk, Doğum, İsa çarmıhta, Meryem’in ölümü ve aziz tasvirleri.
Kılıçlar Kilisesi
Kılıçlar-vadisinde Göreme Açık Hava Müzesi’nin yaklaşık 600m. kuzey doğusundadır. Haç planlı, dört sütunlu, merkezi kubbeli, haç kolları beşik tonozlu, batı köşe mekanları düz tavanlı, doğu mekanları kubbeli olup üç apsislidir. Kilisenin içi oldukça zengin bir şekilde fresklerle süslenmiş olup konular İncil’den alınmıştır. Kılıçlar kilisesi, 9.yüzyıl sonlarına, 10.yüzyıl başlarına tarihlenmektedir.
Sahneleri: Peygamberlerin görünümü, Müjde, Ziyaret, Bakireliğin ispatı, Yusuf’un Meryem’i suçlaması, Doğum, Üç müneccimin tapınması, Yusuf’un rüyası, Mısır’a kaçış, İsa’nın mabede takdimi, Vaftizci Yahya’nın görevlendirilmesi, Vaftizci Yahya ile İsa’nın buluşması, Vaftiz, İsa ve Zakkeus, Kör adamın iyileştirilmesi, Kudüs’e giriş, Son akşam yemeği, Ayakların yıkanması, Havarilerin komünyonu (Kutsal ekmek ve şarapla takdis edilmesi), İhanet, İsa Hanna ve Kayafa önünde, İsa Platus önünde, Petrus’un İsa’yı inkarı İsa Golgota yolunda, İsa çarmıhta, İsa’nın çarmıhtan indirilmesi, İsa’nın gömülmesi, İsa’nın cehenneme inişi, Kadınlar boş mezar başında, Havarilerin takdisi ve görevlendirilmesi, İsa’nın göğe çıkışı, Pentakost, Meryem’in ölümü ve aziz tasvirleri.
